Pastel Portret van Oma Visser

De Foto
In 1966 kocht ik een single-lens reflex Asahi Pentax camera (kostte me bijna een maand salaris) en maakte een "donkere kamer" bij moeder op zolder, waar ik grote foto's kon vergroten en afdrukken.

Ik werd lid van de fotoclub Iris in Woerden en maakte een portret van Oma Visser. Daarvoor moest ze twee steile trappen naar de zolder klimmen en een half uurtje stil zitten, terwijl ik haar eigen hoogtezon als schijnwerper gebruikte om haar goed te belichten, plus een wit laken aan de rechter zijkant om wat tegenlicht te hebben. De foto won een prijs en werd afgedrukt in de Woerdense Courant. Lees het originele artikel hier.
Oma was nogal trots op het artikel, maar overleed een jaar later, net 84 jaar oud.

De foto was 40 x 50 cm en ik had het gelijmd op spaanplaat. Het overleefde 13 verhuizingen en is nu (mei 2018) 52 jaar oud. Het heeft wat krassen en slijtplekjes, maar ze glimlacht nog steeds naar me.

Ik heb altijd een zwakke plek voor mijn eerste grote portret gehad en vorige jaar besloot ik haar in kleur te schilderen (in pastelkrijt), zoals ik me haar herinnerde. Ik wilde haar gezicht net zo groot doen, maar iets meer gecentreerd en minder body eronder. Ik doe dat werk in PhotoShop en speelde met verschillende mogelijkheden, maar koos uiteindelijk deze layout rechts.

Hoe moesten de kleuren worden? Haar natuurlijk zilver wit, het gezicht wat verweerd en een beetje bruin. Haar kleren, op de foto, herinner ik me als grijs. Maar omdat ik haar nu in kleur wilde schilderen wilde ik geen grijs met zwarte schaduwen. Dat leek teveel zwart\wit.

Blauw leek me een goede kleur. Maar welke schakering? Ik probeerde dit eerst weer uit in PhotoShop.

Computer Design

Ik knipte eerst haar hoofd eruit en gaf dat een licht-beige laag. Toen de jurk uitgeknipt (foto2) en als nieuwe laag erover, zoals in de 3e foto. Ik kan nu iedere laag een aparte kleur geven.
Ik speelde met de kleren laag van blauw-paars tot blauw-groen.

Ik koos de 3e foto kleur, maar wilde iets meer intensiteit in de kleren en haar gezicht. Zie foto links. Dat nu mijn target.

Maar hoe schilder ik nu dat gezicht en de juiste kleuren. Die rimpels en kloofjes. Ik heb wel 100 foto's op het web bekeken en vond er één, die wel een zus van Oma kon zijn. Ik kocht en downloaded de foto, die je wel 8x kon vergroten en toch scherp bleef.

Analyse Gezichtskleuren
Ik heb die foto tijden bestudeerd en notities gemaakt van alle kleuren en hoe rimpels in elkaar zitten.

Alle kleuren zijn donkerder dan je zou denken.
Opvallend is dat het spierwitte haar werkelijk veel grijzer is dan wit. Het wit in de ogen is veel donderder dan het lijkt. Kijk haar rechter oog aan de linkerkant van de foto eens. Donker-bruine chocolade kleur. De gezichts- en rimpel kleuren heb ik allemaal in mijn pastelkrijt dozen. Beginnen dus maar.

Schilderij
De achtergrond
Ik werk op een speciaal papier, gemaakt voor pastelkrijt. Het voelt net aan als fijn schuurpapier en het kan wel 5 lagen pastelkrijt opnemen voordat de groeven vol zijn. Ik bevestig het papier op een plexiglas plaat en werk op een stevige houten ezel.

Ik ga de achtergrond bovenaan zwart maken. Dat steekt mooi af tegen het zilveren haar en dan geleidelijk aan naar licht blauw. Dat steekt mooi af tegen haar donkere kleren. Die achtergrond inwerken is een vies werkje. Alles goed met mijn vingers inwrijven en geleidelijk de overgang erin brengen.

De ogen
De ogen zijn het belangrijkste aspect van een portret. Als die b.v. maar 2 mm fout zitten dan lijkt het portret niet meer. In dit geval heb ik eerst precies de bril op de exacte plaats getekend en daarna de ogen precies erin. De rest van het portret volgt dan vanzelf en heeft een beetje meer speling, voordat het niet meer lijkt.
Ik doe dat met millimeterpapier en lineaal en passer van de foto naar het papier.

Vertekend Beeld
Oma had een bril die ze voor verkijken en voor lezen kon gebruiken. Voornamelijk voor het gebruik van haar rechter oog. Ze kon de bril omkeren en dan voor dichtbij gebruiken. De leeslens was veel dikker dan de andere. Deze lens geeft een vertekend beeld van haar linkeroog. In de foto hieronder is het beter te zien. Eerst schilderde ik het precies na, maar bijna iedereen die het schilderij zag (zonder de foto) zei dat het het linkeroog mislukt was. Dat leek iets te groot en zat niet op de goede plaats. Het "oogde niet". Ann zei "je moet het toch maar zo laten, want zo was het", maar uiteindelijk heb ik het toch maar veranderd en een soort spiegelbeeld van het andere oog gemaakt.

De broche.
Ik herinnerde me niet meer of de broche goud of zilver was en de kleur van de steen. Ik vroeg mijn familie of iemand de broche had of kon herinneren. Niemand wist het.
Ik besloot toen maar om de broche in goud te doen, want dat paste bij haar bril en de steen maar in feller blauw, meer passend bij de jurk.
Toen ik klaar was vertelde Dicky me dat ze de broche had gevonden. Het was zilver met een licht rose steen. Ik vind de mijne mooier

Klaar of niet?
Na uren achter de computer en nog veel meer uren tekenen en schilderen is het schilderij klaar. Ik heb helaas geen foto's van de vorderingen meer. Maar wel het eind resultaat, voordat ik hem uitsneed. Zie rechts-onder.
Nu nog een lijst kiezen. Ik wil de zilveren haarkleur in de lijst. Niet glanzend chroom of zo, maar een houten lijst.

Ondertussen waren Ann en ik (en een ander stel) voor een weekje naar North Carolina gegaan. De bergen in. We bezochten ook het Biltmore kasteel. Klik hier voor foto.
Het is in de stijl van het Franse Chenonceau kasteel aan de Loire. Daar zag ik een schilderijtje in een ovale passepartout (zie hier onder) en dacht: dat is iets voor mijn Oma schilderij. Echt ouderwets.

Maar er was een probleem. Er zou erg veel van het schilderij verborgen gaan. Kijk hieronder in de linker foto hoe het dan zou worden. Zonde van al mijn werk.

Ik had het bescherm plakband al verwijderd en het schilderijpapier terug gesneden tot ongeveer 5 cm van het schilderstuk. Maar dat was net genoeg om het schilderij in het midden wat langer te maken zodat ik een groter ovaal kon maken, met meer van haar jurk erin.
Bovenaan was het makkelijk. Alleen zwart. Onderaan wat moeilijker om de juiste kleuren weer erbij te passen zodat je de overgang niet kon zien. Maar dat lukte goed. Zie 2e foto onder.

klik voor groot

Daarna een passepartout laten maken, in een passende kleur, met een zo groot mogelijk ovaal. Je ziet nu meer van de jurk en kraag. Zie rechts boven.

Landelijke Wedstrijd
De Mattie Kelly Fine Arts Center organiseert ieder jaar een landelijke expositie van de 50 beste kunstwerken in schilder, grafies en sculptuur. Men mag foto's van 3 werken insturen.
Ik had dit jaar digitale foto's van mijn Oma Visser en stilleven schilderijen ingezonden.
400 artists hadden werk ingestuurd. De 50 beste kunstwerken werden geselecteerd voor de expositie. Mijn Oma Visser portret was ook gekozen. Ik won de 3e prijs. $250 (mager prijsje).

klik voor groot

klik voor groot

klik voor groot